اهمیت ماسک در دوران کرونا

اهمیت ماسک در دوران کرونا

ماسک چیست

طبق تعاریف ماسک یا نقاب جسمی ساخته شده توسط بشر است که بر روی صورت قرار می گیرد. در باستان از ماسک برای حفاظت از صورت، پنهان کردن صورت، به هنگام اجرای بازی و سرگرمی و همچنین در مراسم آیینی استفاده می شد. با پیشرفت علم پزشکی و پی بردن انسانها به اهمیت استفاده از ماسک، این وسیله به سرعت جایگاه مهمی برای خود در علم پزشکی کسب کرد. ماسک به عنوان یک محافظ در برابر ذرات معلق در هوا بکار می رود. از ماسک ها به صورت صنعتی در کارخانه های مواد شیمیایی، معادن و امثال اینها و همچنین به صورت پزشکی در حین معاینه و جراحی بیمار استفاده می شوند. ماسک های پزشکی استفاده عمومی نیز داشته و از آنها می توان در هر مکانی برای مصون ماندن از آلودگی های محیطی استفاده نمود. این ماسک ها انواع گوناگونی دارند از جمله ماسکهای جراحی، ماسک های N95 ، ماسک های FFP و ... که در شرایط مختلف می توان از آنها استفاده کرد.

انواع ماسک

ماسکهای جراحی از نوع پارچه ای و به صورت سه لایه می باشند که به دلیل راحتی در استفاده و یکبار مصرف بودن از آنها می توان در مصارف پزشکی و عمومی استفاده نمود. ماسک های N95 و FFP به دلیل داشتن شکل ارگونومیک مخصوص و دارا بودن فیلترهای ویژه نسبت به ماسک های پارچه ای دارای محافظت بسیار بیشتری بوده و از آنها می توان تا چندین بار استفاده کرد. از این ماسکها به صورت عمومی استفاده کمتری شده و معمولا در شرایط خاص و محیط های بسیار آلوده، استفاده از این ماسک ها توصیه می شود. استفاده از ماسک های پارچه ای رواج بسیار زیادی داشته و استفاده از آنها نیز بسیار آسان است، ضمن اینکه ماسک های پارچه ای نسبت به سایر ماسک ها از قیمت بسیار کمتری برخوردار بوده و تهیه آنها بسیار آسان و مقرون به صرفه است. ماسک های پارچه ای در صورت داشتن کیفیت بالا می توانند تا حد بسیار زیادی از ورود میکروارگانیزم های آلوده به داخل سیستم تنفسی جلوگیری نمایند. در این بین نوع دیگری از ماسک ها وجود دارند که کاربرد صنعتی داشته و در کارخانجات و معادن مختلف استفاده می شوند. این گونه ماسک ها دارای فیلترهای بزرگ و مخصوصی هستند که باعث تصفیه هوا شده و مانع از ورود مواد شیمیایی مضر به داخل سیستم تنفسی انسان می شوند.

ماسک و کرونا

در طی حدود یک سال و نیم پیش بیماری بسیار مهلک و خطرناکی سرتاسر کره زمین را فرا گرفته است. بیماری ای که با نام کرونا یا کوید 19 ، شناخته شده و تقریبا تمامی کشورها و جوامع بشری را درگیر خود کرده است. طبق تحقیقات پزشکان و عملکردی که این بیماری از خود نشان داده، مشخص شد که عامل انتشار این بیماری ویروسی از نوع لیپید یا همان چربی است که با چسبیدن به سطوح مختلف یا انتشار در هوا، از راه تماس با چشم و دهان و همچنین به صورت مستقیم از راه تنفس وارد بدن انسان می شود. راهکار ویژه برای محافظت از ورود این بیماری به بدن رعایت بسیار شدید بهداشت فردی، شستشوی مرتب دستها و پاک کردن آنها از انواع آلودگی ها و همچنین استفاده از ماسک است. این بیماری عوارض بسیار زیادی داشته و تمامی سیستم های داخلی بدن را درگیر می کند. اما خطرناک ترین حالت این ویروس مهلک، درگیر کردن سیستم تنفسی انسان است، اگر این ویروس از طریق تنفس وارد بدن شود مستقیما وارد ریه شده و آنها را درگیر کرده و شروع به آسیب رساندن به سلول های و مجاری تنفسی خواهد کرد. در اثر درگیر شدن سیستم تنفسی با این ویروس منحوس، تنفس دچار اختلال شدید شده و میزان اکسیژن خون به شدت کاهش می یابد که همین امر باعث مرگ و میر انسان ها می شود. برای در امان ماندن از این ویروس کشنده راه های ساده ای وجود دارد که با رعایت آنها می توان تا حد بسیار زیادی از شر این بیماری خطرناک در امان ماند. طبق پروتکل های بهداشتی که سازمان های مختلف بهداشتی جهان ارائه کرده اند، علاوه بر رعایت بهداشت فردی، رعایت فاصله اجتماعی در مراکز عمومی یا همان فاصله گذاری اجتماعی و زدن ماسک توصیه موکد شده اند. زدن ماسک تا حد بسیار زیادی باعث جلوگیری از انتشار ویروس کرونا و همچنین ورود آن به داخل بدن می شود. طبق تحقیقاتی که در مدت زمان نسبتا کوتاه پس از شیوع بیماری کرونا، در جهان شده است زدن ماسک تا حد بسیار زیادی از انتشار و ورود ویروس کرونا به داخل سیستم تنفسی جلوگیری می کند.

استفاده از ماسک در دوران کرونا

امروز همه ما می دانیم که یکی از اصلی ترین روش های انتقال بیماری کرونا از طریق ذرات تنفسی است که به هنگام صحبت، سرفه یا عطسه از انسان خارج می شوند. با اینکه تحقیقات درباره این ویروس همچنان ادامه داشته و این ویروس همچنان پس از گذشت حدود یک سال و نیم، ناشناخته و کمتر شناخته شده است اما همه می‌دانیم که این ویروس می‌تواند توسط افرادی که علائمی از خود نشان نمی دهند نیز انتقال یابد، یعنی برخی افراد می‌توانند ناقل باشند در حالیکه خود از آن خبر ندارند. طبق نظریه پزشکان این ویروس دارای مدت زمان نهفتگی به میزان حدود 14 روز است، بنابر این ممکن است فردی دارای این ویروس باشد و به راحتی و بدون اطلاع داشتن از بیماری خود آن را به دیگران نیز انتقال دهد. به همین علت کارشناسان پزشکی دنیا، ضمن توصیه به استفاده همگان از ماسک، فاصله گذاری اجتماعی را به شدت توصیه می کنند. اما در اماکن عمومی و مکان های پرتردد، فاصله‌گیری از دیگران به راحتی ممکن نیست و به همین دلیل استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای در چنین محیط ‌هایی برای محافظت از جان انسان ها توصیه می‌شود. به دلیل همه گیری ویروس کرونا و استفاده عمومی از ماسک در سراسر دنیا، بازار عرضه ماسک های پزشکی دچار کمبود شده و اندکی قیمت این محصول بالا رفته است. اما با این حال دولتها و جوامع مختلف تمهیداتی اندیشیده اند تا تولید ماسک افزایش یافته و هیچ جامعه ای مشکل کمبود ماسک نداشته باشد. استفاده از ماسک های ساده پارچه ای به همگان توصیه شده و مخصوصا افراد مسن و افرادی که دارای بیماری های زمینه ای مانند دیابت، بیماری های قلبی، بیماری تنفسی و ... دارند باید حتما از ماسک استفاده نمایند چرا که این افراد در برابر این ویروس آسیب پذیرتر هستند. اما در این میان افرادی که نمی‌توانند بدون استفاده از کمک دیگران ماسک را از صورت‌ خود بردارند، مانند نوزادان و کودکان خردسال و همچنین افرادی که دچار سختی تنفس هستند، نباید از ماسک استفاده کنند. سازمان جهانی یونیسف و سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کنند که کودکان 5 ساله و کوچکتر نباید از ماسک استفاده کنند. این امر بر مبنای ایمنی کودک و با توجه به اینکه مقاطع رشد و تکامل کودکان و خردسالان در این سنین می باشد، مقرر شده است. 

ساختار ماسک های پارچه ای

این ماسک ها همان گونه که از نامشان بر می آید از جنس پارچه ساخته شده اند، اما پارچه این ماسک ها با پارچه های معمولی کاملا متفاوت می باشد. این ماسک ها به صورت سه لایه تولید می شوند. این لایه ها معمولا ترکیبی از اسپان باند و ملت بلون هستند. اسپان باند در زمره¬‌ی منسوجات بی ¬‌بافت و از جنس پلی ‌¬پروپلین است. اسپان باند به نام¬‌هاى پارچه یکبار مصرف، لایه¬‌ی سوزنى، نبافته¬¬¬‌ی سوزنی و نبافته¬‌ی اسپان نیز شناخته می¬‌شود. این پارچه، مانند پارچه¬‌های معمول تاروپودی از الیاف انواع نخ ندارد، بلکه از الیاف پرس شده تشکیل شده است. پارچه¬‌ی اسپان باند با ضخامت¬ و وزن¬‌های مختلفی تولید می‌¬شود. یکی از ارکان اصلی تشکیل دهنده ماسک همین پارچه است. مِلت بلون نیز یکی از قسمت‌های مهم تشکیل دهنده ماسک است. این لایه از فیلامنت‌های منقطع تولید می‌شود. ظرافت هر یک از این فیلامنت‌ها در حدود یک الی پنج میکرون است. همین ویژگی باعث افزایش ویژگی نفوذ ‌ناپذیری ملت بلون می‌شود. در ماسک‌های استاندارد از این لایه استفاده می‌شود. به همین دلیل ماسک مایعات را از خود عبور نمی‌دهد. بنابر این در برابر سایر میکروب‌ها و ذرات نانومتری و ریز معلق در هوا نیز همانند یک سد عمل می‌کند. با این حال این لایه‌ی نازک قادر است هوا را به راحتی از خود عبور دهد. یعنی زمانی که ماسک را روی دهان می‌گذارید، قادرید به راحتی نفس بکشید و هوایی که وارد مجرای تنفسی می‌شود، پاک و تمیز است. ماسک های پارچه ای معمولا یکبار مصرف هستند و پزشکان توصیه می کنند هر چهار ساعت یکبار این ماسک ها را تعویض کرد، اما برای مدت های بیشتر نیز می توان از این ماسک ها استفاده نمود. برخی از ماسک های پارچه ای قابل شستشو نیز هستند و می توان آنها را یک یا دوبار شستشو داده و  مجددا از آنها استفاده نمود. برای شستن ماسک های پارچه ای قابل شستشو می توان از صابون و مواد شوینده استفاده نمود. همچنین بهتر است برای شستن این ماسک ها از آبی با دمای حداقل 60 درجه سانتیگراد استفاده نمود تا تمامی میکروارگانیزم های آلوده موجود در سطح ماسک به طور کامل از بین بروند.

حرف پایانی

استفاده از ماسک برای جلوگیری از سرایت و انتشار ویروس کرونا یک راه مطمئن و موثر است اما تنها راه نیست. به یاد داشته باشید که ماسک به تنهایی از انتشار بیماری کرونا جلوگیری نمی‌کند، همگان باید با رعایت فاصله‌ گذاری اجتماعی و شستشوی مرتب دست‌ها و همچنین رعایت کامل پروتکل های بهداشتی از انتشار و سرایت این بیماری جلوگیری نمایند. با رعایت کامل بهداشت و زدن ماسک استاندارد و مناسب و رعایت کامل تمامی دستورالعمل های بهداشتی می‌توانیم کرونا را شکست دهیم.